تصور کنید صبح زود، ساعت ۶:۳۰ از خواب بیدار می‌شوید و عینک‌های واقعیت افزوده خود را با قاب‌های شیک و مینیمالیستی به چشم می‌زنید. در حین درست کردن قهوه، هشدار روی دستگاه قهوه‌ساز ظاهر می‌شود. این هشدار می‌گوید که دانه‌های اسپرسو در حال تمام شدن است و از شما می‌پرسد آیا می‌خواهید آن‌ها را به لیست خرید اضافه کنید؟ هوش مصنوعی در متاورس تغییراتی همانند این موضوع را می‌توانند در سطح جهان ایجاد کند.
وقتی بیرون می‌روید و در ماشین را باز می‌کنید، عینک‌ها به شما یادآوری می‌کنند که ماشین نیاز به تعویض روغن دارد. عینک‌ها پیشنهاد می‌دهند که قرار ملاقات را برای شما تنظیم کنند و زمان مناسبی را بعد از ناهار در روز پنج‌شنبه پیشنهاد می‌دهند. شما قرار ملاقات را تنظیم می‌کنید و سپس سوار ماشین می‌شوید و به محل کار می‌روید.
این تجربه‌ها نمونه‌ای ساده از چگونگی تاثیر واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت ترکیبی (MR) بر زندگی روزمره ما و چگونگی شکل‌گیری زندگی‌مان با استفاده از هوش مصنوعی (AI) هستند. هرچند این روایت ممکن است به نظر علمی تخیلی بیایند اما به گفته محققان آلوین گریلین و لوئیس روزنبرگ، نزدیک به واقعی شدن است. کتاب آن‌ها، «واقعیت بعدی ما: چگونه متاورس مبتنی بر هوش مصنوعی جهان را دوباره شکل خواهد داد»، به‌صورت یک بحث حول پتانسیل‌های تکنولوژی فناوری‌های XR و نقشی که AI در توسعه و تکمیل تجربیات ایفا می‌کند، ساختار یافته‌است.
هوش مصنوعی در متاورس چیست و چه زمانی به آن خواهیم رسید؟
برای گریلین و روزنبرگ، موضوع زمان دسترسی به متاورس نیست، بلکه تأثیرات فرهنگی، مالی و اخلاقی فناوری‌هایی است که تقریباً به‌طور حتم در دهه آینده به‌طور گسترده مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
اگر طرفدار علمی-تخیلی باشید، احتمالاً رمان «سقوط برف» نوشته نیل استفنسون را خوانده‌اید. در این رمان، کاربران متاورس از عینک‌های واقعیت مجازی برای تجربه یک دنیای مجازی استفاده می‌کنند و به‌عنوان آواتارها (نمایندگی‌های دیجیتال از خودشان) به کاوش در متاورس می‌پردازند و می‌توانند ظاهر آن‌ها را به دلخواه تغییر دهند.
چندین دهه پیش، این تصور استفنسون یک ایده نوآورانه بود. اما با ادامه طراحی تجربیات VR و AR برای کار و بازی، واضح است که متاورس تنها چرخ‌دنده‌های آینده تکنولوژی نیست؛ بلکه در حال حاضر به واقعیت تبدیل شده‌است. واقعیت افزوده برای زنده کردن نمایشگاه‌های موزه، بهبود تجربه‌های خرید آنلاین و حتی کمک به پزشکان در حین انجام عمل‌های جراحی استفاده می‌شود.
اگر این موضوع به‌نظر دور از دسترس می‌آید، فقط کافی است به HoloLens 2 مایکروسافت یا هدست Vision Pro اپل نگاه کنید.
در حالی که Vision Pro کمی بزرگ و آینده‌نگرانه به‌نظر می‌رسد، عینک‌های هوشمند دیگر نیز وجود دارند که شیک و معمولی به‌نظر می‌رسند، مانند عینک‌های Ray-Ban Meta. استارتاپ فناوری XPANCEO حتی یک نمونه اولیه از لنزهای هوشمند را توسعه داده‌است که برنامه‌ریزی کرده‌اند در سال 2026 تست کنند.
در اولین متاورس ایران، متاورس رنگ نیز هوش مصنوعی استفاده شده است. برای اطلاعات بیشتر وبلاگ هوش مصنوعی در دنیای موازی متاورس ملی چه تاثیری دارد؟ را مطالعه نمایید.
هوش مصنوعی: تقویت زندگی روزمره
ساخت دنیای مجازی در مقیاس وسیع، یک تلاش بزرگ است. تقویت تمام تجربه‌های روزمره‌مان، وظیفه‌ای بسیار بزرگ‌تر از توانایی طراحان انسانی است. در اینجا هوش مصنوعی در متاورس وارد صحنه می‌شود.
هوش مصنوعی تولیدی (آن نوع که می‌تواند محتوا تولید کند) توانایی تولید مقادیر بیشتری از محتوا را در مقیاس بزرگ‌تر و سریع‌تر از انسان‌ها دارد.
روزنبرگ می‌گوید: «دنیای واقعی بزرگ است و اگر واقعاً بخواهید آن را با محتوا تقویت کنید، [این محتوا] در هر جایی که می‌روید و هر چیزی که تجربه می‌کنید وجود دارد. محتواهای تولید شده توسط AI بسیار مهم خواهند بود.» او ادامه می‌دهد: «شما اکنون می‌توانید محتوا را در مقیاس وسیع ایجاد کنید که برای افراد و مکان‌هایی که در آن‌ها هستند، سفارشی‌سازی شده‌است.»
گریلین به این نکته اشاره می‌کند: «فکر می‌کنم یکی از مسائلی که باعث شده‌است XR یا VR در 10 سال گذشته واقعاً به اوج نرسد، به‌خاطر محتواهای ناکافی است.» او ادامه می‌دهد: «محتوای کافی برای استفاده روزانه در آنجا وجود نداشته است.» با استفاده از هوش مصنوعی تولیدی در متاورس، ممکن است به زودی مقدار نامحدودی از محتوا فراهم شود.
بازاریابی افزوده
اخیرا در فیسبوک پستی منتشر شد: «من راهی پیدا می‌کنم تا تبلیغات غیرقابل رد شدن را مستقیماً به تجربه انسانی اضافه کنم.» به نظر می‌رسد که ما از این واقعیت چندان دور نیستیم. با افزایش زمان صرف شده در XR، این فضا به محیطی ایده‌آل برای تبلیغ‌کنندگان تبدیل خواهد شد تا محصولاتشان را به‌طور مستقیم به آگاهی ما برسانند.
روزنبرگ توضیح می‌دهد: «متا اخیراً یک نسخه نمایشی از این تکنولوژی را در عینک‌هایشان ارائه داد. شما می‌توانید وارد یک فروشگاه لباس شوید و یک جفت کفش را بردارید. هوش مصنوعی آن جفت کفش را شناسایی می‌کند. حالا می‌توانم یک پیراهنی که با آن کفش‌ها ست می‌شود را توصیه کنم…. این تکنولوژی شگفت‌انگیز است، اما همچنین تکنولوژی‌ای است که تا حدی ترسناک است و به نظر من باید به شدت درباره آن نگران بود. ما داریم اجازه می‌دهیم که در متاورس، هوش مصنوعی تحت قدرت یک شرکت، عملاً در طول روز در گوش ما نجوا کند و ببیند که چه کاری می‌توانیم انجام دهیم، بشنود که چه می‌شنویم و به‌طور بالقوه بر آنچه که دنیای اطراف ما به نظر می‌رسد تأثیر بگذارد. این قدرت زیادی است که به هر کسی داده می‌شود.»
هوش مصنوعی و تبلیغات
به جای تبلیغات سنتی، ممکن است یک عامل هوش مصنوعی به تحقیق و خرید محصولات برای ما بپردازد. اگرچه ممکن است مردم در تمامی موارد به واگذاری حریم خصوصی خود اعتراض کنند، اما در برخی موارد، مزایای شخصی‌سازی ممکن است هزینه حریم خصوصی را جبران کند.
گریلین معتقد است: «فکر می‌کنم آینده‌ای در پیش است که مردم به‌طور فعال خواهند گفت: ‘من نمی‌خواهم از این هوش مصنوعی حریم خصوصی داشته باشم، اما می‌خواهم از هر هوش مصنوعی دیگری حریم خصوصی داشته باشم.’ این هوش مصنوعی چشم‌های من است. این عامل من است که به خرید برای من می‌پردازد یا در جلسات برای من شرکت می‌کند.»
روزنبرگ اشاره می‌کند: «اگر ابزارهای هوش مصنوعی که استفاده می‌کنیم، بر اساس مدل‌های تجاری باشند که تماماً به جمع‌آوری داده‌ها و فروش تأثیرات اختصاص دارند، آن‌ها به‌مراتب هدفمندتر و قدرتمندتر از رسانه‌های اجتماعی در این زمینه خواهند بود. به عهده مصرف‌کنندگان است که تقاضای حفظ حریم خصوصی کنند.»
